Nỗ lực cùng cộng đồng chung tay đẩy lùi căn bệnh Tan máu bẩm sinh (Thalassemia)

Tại Việt Nam, hiện có tới 12 triệu người mang gen bệnh tan máu bẩm sinh (hay còn gọi là Thalassemia). Một khi mắc bệnh, người bệnh chỉ còn cách phải truyền máu và thải sắt trong cơ thể suốt cuộc đời. Nguy hiểm là vậy nhưng rất may việc phòng tránh bệnh lại vô cùng dễ dàng và đơn giản chỉ bằng các phương pháp xét nghiệm sàng lọc, phát hiện gen bệnh ở giai đoạn tiền hôn nhân và chẩn đoán trước sinh.

Nhận thấy trách nhiệm với cộng đồng xã hội và người bệnh, ngay từ năm 2019, Quỹ Thiện Tâm phối hợp với Trung tâm Thalassemia (Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương) đã triển khai chương trình khám sàng lọc bệnh tan máu bẩm sinh miễn phí cho người dân trong độ tuổi sinh đẻ và tiền hôn nhân tại xã Minh Quang (huyện Chiêm Hóa, tỉnh Tuyên Quang). Minh Quang là một trong những xã có tỷ lệ người mắc bệnh Thalassemia nhiều nhất cả nước hiện nay.

Người dân xét nghiệm sàng lọc bệnh tan máu bẩm sinh tại xã Minh Quang

Người dân xã Minh Quang có mặt đầy đủ trong buổi sàng lọc bệnh tan máu bẩm sinh

Kết quả sau 3 đợt tiến hành lấy mẫu máu xét nghiệm cho thấy: Có tới hơn 350 người trong tổng số 1500 người (chiếm tỷ lệ trên 20%) mang gene bệnh. Tỷ lệ người có 2 gene đột biến lên tới 34%. Như vậy, cứ 3 người dân tại xã Minh Quang có 1 người mang gene bệnh tan máu bẩm sinh. Theo tính toán của các chuyên gia, với tỷ lệ như vậy, mỗi năm tại xã Minh Quang có 2 trẻ được sinh ra mắc bệnh tan máu bẩm sinh và một huyện một năm có thể có khả năng có 40-50 trẻ sinh ra mắc bệnh tan máu bẩm sinh.

Đây là con số đáng báo động không chỉ ở xã Minh Quang mà còn tại rất nhiều địa phương khác chưa được sàng lọc thalassemia trên diện rộng.

Việc tiến hành lấy mẫu xét nghiệm là vô cùng quan trọng để từ đó Viện Huyết học – Truyền máu TW kịp thời phối hợp với cơ quan chuyên môn tiến hành tư vấn và hướng dẫn những biện pháp phòng tránh cho người dân mang gen bệnh với mục tiêu không sinh ra trẻ mắc bệnh.

Trên cơ sở kết quả của năm 2019, năm 2020, Quỹ Thiện Tâm tiếp tục đồng hành và mở rộng các hoạt động tài trợ cho chương trình tại Tuyên Quang và các khu vực có tỷ lệ gen bệnh cao. Trong đó, Quỹ tập trung vào công tác truyền thông để nâng cao nhận thức của cộng đồng và xã hội về bệnh tan máu bẩm sinh. Cùng với đó là tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng nâng cao cho đội ngũ cán bộ y tế; tư vấn phòng bệnh cho người dân; tổ chức xét nghiệm miễn phí cho thai phụ mang thai dưới 20 tuần tuổi. Tổng kinh phí cho chương trình dự kiến là gần 3 tỷ đồng.