Hỗ trợ sàng lọc, phát hiện và quản lý điều trị bệnh không lây nhiễm tại tuyến xã

Thông tin này được GS.TS Trần Văn Thuấn - Thứ trưởng Bộ Y tế đưa ra tại lễ ký kết thoả thuận hợp tác chương trình "Sàng lọc, phát hiện và quản lý điều trị bệnh không lây nhiễm tại tuyến xã" giữa Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương và Quỹ Thiện Tâm – Tập đoàn Vingroup diễn ra sáng ngày 7/4.

Theo Thứ trưởng Trần Văn Thuấn, Việt Nam đang phải đối mặt với một mô hình bệnh tật kép. Trong khi chúng ta vẫn phải nỗ lực để kiểm soát bệnh truyền nhiễm với những bệnh, dịch nguy hiểm và mới nổi như đại dịch COVID-19, chúng ta cũng đang phải đối mặt với sự gia tăng của bệnh không lây nhiễm và là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu, chiếm khoảng 70% gánh nặng bệnh tật.

GS.TS Trần Văn Thuấn - Thứ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh: Tại Việt Nam, trên toàn quốc cứ 100 trường hợp tử vong thì có tới 77 người tử vong do các bệnh không lây nhiễm

Trên toàn quốc, cứ 100 trường hợp tử vong thì có tới 77 người tử vong do các bệnh không lây nhiễm, trong đó nguyên nhân do bệnh tim mạch chiếm 31%, ung thư chiếm 19%, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính chiếm 6%, đái tháo đường chiếm 4% và các bệnh không lây nhiễm khác chiếm 18%.

“Đặc biệt, bệnh không lây nhiễm còn là bệnh lý nền, yếu tố tăng nặng và dẫn đến tử vong của các trường hợp mắc các bệnh truyền nhiễm hay COVID- 19 hiện nay”- Thứ trưởng Trần Văn Thuấn nhấn mạnh.

Thông tin thêm về thực trạng của bệnh không lây nhiễm, GS.TS Đặng Đức Anh - Viện trưởng Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương cho hay, hiện nay bệnh không lây nhiễm đang là thách thức với toàn cầu và là gánh nặng lớn đối với toàn xã hội. Trong thời gian qua, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương đã triển khai các hoạt động hỗ trợ kỹ thuật để xây dựng các mô hình điểm về sàng lọc, phát hiện và quản lý điều trị một số bệnh không lây nhiễm như tăng huyết áp, đái tháo đường tại các tỉnh.

Để hỗ trợ các tỉnh miền núi và trung du khó khăn có nguồn lực để nhân rộng mô hình thí điểm này, sáng ngày 7/04/2021, Quỹ Thiện Tâm và Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương đã tổ chức lễ ký thỏa thuận hợp tác chương trình "Sàng lọc, phát hiện và quản lý điều trị bệnh không lây nhiễm tại tuyến xã”. Theo đó, Quỹ Thiện Tâm sẽ hỗ trợ để triển khai các chương trình kiểm soát bệnh không lây nhiễm, mà cụ thể là bệnh tăng huyết áp và bệnh đái tháo đường tại 3 địa phương Cao Bằng, Lai Châu và Ninh Bình với tổng kinh phí là 10 tỷ đồng. Chương trình hướng đến mục tiêu tăng tỷ lệ người bệnh tăng huyết áp, đái tháo đường được quản lý điều trị tại các cơ sở y tế, đặc biệt ở các trạm y tế nhằm hạn chế tỷ lệ tàn tật và tử vong sớm, góp phần bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khoẻ người dân tại 3 tỉnh trên trong giai đoạn 2021-2022.

Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn chứng kiến lễ ký kết hợp tác giữa Viện Vệ sinh Dịch tễ TW và Quỹ Thiện Tâm (Tập đoàn Vingroup)

Theo đó, chương trình sẽ có các hoạt động như nâng cao năng lực cho cán bộ y tế tuyến cơ sở về sàng lọc, phát hiện sớm và quản lý điều trị tăng huyết áp, đái tháo đường; hỗ trợ trang thiết bị và vật tư tiêu hao thiết yếu cho các trạm y tế xã và y tế thôn bản; thực hiện sàng lọc, phát hiện sớm và đưa vào quản lý điều trị bệnh tăng huyết áp, đái tháo đường.

Tại Việt Nam, theo số liệu điều tra yếu tố nguy cơ - Điều tra STEPS 2015, trong số 43,1% người chỉ có 13,6% được đưa vào quản lý điều trị. Tương tự với bệnh tiểu đường, tỷ lệ được phát hiện chỉ đạt 31,1% và chỉ 28,9% được đưa vào quản lý điều trị.

Trong thời gian qua, Đảng và Chính phủ Việt Nam đã có những cam kết mạnh mẽ để giải quyết vấn đề này. Ngày 25/10/2017, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã ban hành Nghị quyết số 20 về Tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới, trong đó đặt ra mục tiêu đến năm 2025 có 95% và đến 2030 có 100% số trạm y tế xã, phường, thị trấn thực hiện dự phòng, quản lý, điều trị một số bệnh không lây nhiễm.

Bên cạnh đó, từ năm 2015, Thủ tướng Chính phủ cũng đã ký quyết định số 376/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược Quốc gia phòng chống bệnh không lây nhiễm giai đoạn 2015-2025, trong đó các giải pháp trọng tâm là đẩy mạnh dự phòng, tăng cường chăm sóc sức khỏe ban đầu để giảm thiểu yếu tố nguy cơ, tăng tỷ lệ phát hiện và quản lý điều trị các bệnh không lây nhiễm, chăm sóc sức khỏe lấy con người làm trung tâm.

Hiện nay Bộ Y tế đang hoàn thiện dự thảo Kế hoạch quốc gia phòng, chống bệnh không lây nhiễm và các rối loạn sức khỏe tâm thần giai đoạn 2021-2025 để trình Thủ tướng Chính phủ ban hành trong tháng 5/2021. 

Thông qua sự hợp tác với Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, Quỹ Thiện Tâm (Tập đoàn Vingroup) hi vọng sẽ trở thành một trong những đơn vị tiên phong cùng cộng đồng xã hội chung tay tế giảm thiểu đáng kể những mất mát về kinh tế và con người do bệnh không lây nhiễm gây ra. Trước đó trong năm 2019 - 2020, Quỹ Thiện Tâm đã phối hợp với Sở Y tế Hà Tĩnh tổ chức chương trình khám, xét nghiệm sàng lọc đái tháo đường cho hơn 284.000 người dân trên toàn tỉnh. Kết quả đã phát hiện gần 23.000 người bị đái tháo đường, chiếm tỷ lệ 8,1% so với tổng số người tham gia khám sàng lọc; hơn 64.000 người bị tiền đái tháo đường, chiếm tỷ lệ 22,2% người tham gia. 

Thực hiện: Bộ Y tế